ماهنامه علمی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 15، شماره 8، آبان 1401 ، شماره پی در پی 78

بررسی دهری منشی در شعر معاصر با رویکرد به اشعار نادر نادرپور، فریدون مشیری، نصرت رحمانی

صفحه (223 - 237)
عبدالکریم کریمی ، فرزانه سرخی (نویسنده مسئول)، فریدون طهماسبی ، بهزاد خواجات
تاریخ دریافت مقاله : شهریور 1400
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : آذر 1400

چکیده

زمینه و هدف: در نهاد ادبی شعر معاصر، با گسست از ادبیات کلاسیک و تغییرات فرهنگی اجتماعی بعد از مشروطه، مضامین مادی گرایی، دنیاگرایی، و دهری منشی رشد کرد. برخی شاعران صرفاً به زندگی دنیایی اهمیت دادند و به زندگی و روزگار نگرشی مادی داشتند. در این مقاله با هدف تحلیل دهری منشی در شعر معاصر، برجسته ترین مؤلفه های آن در شعر سه شاعر بررسی شده است.

روش مطالعه: روش نگارش مقاله توصیفی تحلیلی است. جامعۀ آماری تحقیق نیز شامل اشعار نادر نادرپور، فریدون مشیری و نصرت رحمانی است.

یافته ها: مضامین دهری منشی در اشعار هر سه شاعر، بویژه در دورۀ اول شاعری در دهۀ سی، فراوانی سبکی دارد. نگرش آنها به زندگی این جهانی، ارتباط با معشوق، خداباوری و جهان دیگر، تحت‌تأثیر مادی گرایی است. لذت جویی با عشقهای جسمانی و اروتیک ، میخانه پرستی و افیون، پوچی زندگی و تمام شدن با مرگ، بی اعتقادی به جهان دیگر، خداناباوری، شکایت از روزگار، و مرگ اندیشی برجسته ترین مؤلفه های دهری منشی در شعر آنها میباشد. در مقایسۀ شاعران مؤلفه های دهری منشی در شعر نصرت رحمانی از نادرپور و مشیری، بیشتر است.

نتیجه گیری: دهری منشی در ادبیات معاصر ایران، بویژه در دهۀ سی بعد از کودتای 28 مرداد سال 1332، در سبک فکری شاعران دیده میشود. برخی شاعران با گرایش مادی به انسان، خدا و جهان مینگرند و علت همه چیز را در روزگار میجویند.

کلمات کلیدی
دهری منشی , خدا , مرگ , عشق , نادرپور , مشیری , رحمانی

• ادبیات معاصر ایران (شعر)، روزبه، محمدرضا (1386) تهران: روزگار.
• ادوار شعر فارسی (از مشروطیت تا سقوط سلطنت)، شفعیی کدکنی، محمدرضا (1383)، تهران: سخن.
• بازتاب نفس صبحدمان، کلیات اشعار، مشیری، فریدون (1388) تهران: چشمه.
• تاریخ تحلیلی شعر نو، شمس لنگردوی، محمد (1377) جلد 2، تهران: نشر مرکز.
• جریانهای شعری معاصر فارسی از کودتا تا انقلاب اسلامی، حسینپور جافی، علی (1387) تهران: امیرکبیر.
• چشم انداز شعر معاصر ایران، جریانشناسی شعر ایران در قرن بیستم، زرقانی، سیّد مهدی(1391) تحریر دوم، تهران: ثالث.
• خدا غم را آفرید، نصرت را آفرید، زندگی و شعر نصرت رحمانی، اخوان لنگردوی، مهدی (1380) تهران: ثالث.
• خلاصۀ ادیان در تاریخ دینهای بزرگ، مشکور، محمد‌جواد (1377) تهران: شرق.
• طلا در مس (در شعر و شاعری) براهنی، رضا (1371) تهران: ناشر نویسنده.
• فرهنگ لغت، معین، محمد (1391) تهران: امیرکبیر.
• مجمع البحرین، طریحی، فخرالدین (1375) تهران: کتابفروشی مرتضوی.
• مجموعه اشعار، نادرپور، نادر (1382) تهران: نگاه.
• مجموعه اشعار، رحمانی، نصرت (1392) تهران: نگاه.